Футболдан 2024 жылғы Еуропа чемпионаты

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Футболдан 2024 жылғы Еуропа чемпионаты
логотипі
Чемпионат сипаттамасы
Өткізу орыны

 Германия

Өткізетін қалалар

10

Стадиондар

10

Финал мерзімі

маусым-шілде 2024

Қатысушылар саны

53

финалда

24

Финал өткізу орыны

Берлин

Чемпионат статистикасы

Футболдан 2024 жылғы Еуропа біріншілігі (нем. Fußball-Europameisterschaft 2024) — Футболдан Еуропаның 17-чемпионаты. 2024 жылы Германияда өтіп жатыр. Германия бұған дейін 1988 жылы Еуропа чемпионатын өткізген.

Еуро 2024 чемпионатының ашылу матчы 14 маусым, сенбі күні, Германия мен Шотландия арасындағы ойынмен басталды. Матч Мюнхен қаласында «Альянц Арена» стадионында өтті. Топтық кезеңнің матчтары 14 маусымнан 26 маусымға дейін өтті.

1/8 финалдық матчтар 29 маусымнан 2 шілдеге дейін өтеді. Ширек финалдық ойындар 5 және 6 шілде күндері өткізіледі. Жартылай финалдық матчтар 9 және 10 шілдеде болады. Еуро 2024 финалы 14 шілдеде өтеді.

Еуро 2024 финалы Берлинде 14 шілдеде «Олимпиаштадион» аренасында өтеді. Бұл шешуші матчқа УЕФА арқылы сатылатын билеттердің бағасы 95-тен 2000 долларға дейін өзгереді.

Берлиндегі «Олимпиаштадион» стадионы 74 475 көрерменге арналған. Стадион 1936 жылғы жазғы Олимпиада ойындарына арнайы салынған. 1963 жылдан бастап, стадион «Герта» командасының үй аренасы. Сонымен қатар, Германия ұлттық құрамасы да кейде өз үй матчтарын осы стадионда өткізеді.[1]

Үміткерлер мен қожайын елді таңдау

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Еуро 2024 немесе 2028 жылғы чемпионатты өткізуге алғашында Дания, Швеция, Норвегия және Финляндия қызығушылық танытты, сондай-ақ Эстония мен Нидерланд та ұқсас ниеттерін білдірді. Дегенмен, бұл елдердің ешқайсысы ресми өтінім берген жоқ.

Турнирді өткізуге қызығушылық білдірген елдер қатарында скандинавиялық мемлекеттер (Дания, Швеция, Норвегия және Финляндия) бар, олар 2024 немесе 2028 жылы Еуропа чемпионатын қабылдауға үміттенген.[1] Алайда Швеция футбол одағының президенті Карл-Эрик Нильссон талаптарға сай келмейтінін айтып, өтінішін қайтарып алған. Нидерландтар және Эстония да Еуро-2024 турнирін өткізуге дайын екенін білдірген.[1]

Өтінім беру мерзімі 2017 жылдың 3 наурызына дейін болды. Нәтижесінде, Еуро-2024 өткізуге ниет білдірген елдер тек Түркия мен Германия болды. Еуро-2024 турнирінің елін таңдау 2018 жылғы 27 қыркүйегінде өтті.[1] Дауыс беруге УЕФА атқарушы комитетінің 20 мүшесінің 17-сі қатысты. Германия қарапайым көпшілік дауысқа ие болып (12 дауыс), жеңіске жетті, ал Түркия 4 дауыс алды, тағы бір мүше қалыс қалды.

ЕУРО-2024 регламентінде тұрақты даму критерийлеріне ерекше назар аударылды. Турнирді ұйымдастырушылар командалар мен жанкүйерлердің көшу санын азайту мақсатында үш аймақтық кластер құрды. Бұл шешім ЕУРО-2016-мен салыстырғанда ұшу санын 75%-ға азайтады.

Мемлекет Ұлттық футбол қауымдастығы Қатысу туралы жарияланды Өтінімнің жіберілген күні Дауыс беру нәтижелері
 Германия Неміс футбол одағы 1 наурыз 2017[2] 24 сәуір 2018[3] 12
Неміс футбол одағының президенті Вольфганг Нирсбах Германияның турнирге өтініш беру ниетін бірінші болып жариялады.[4][5][6]
 Түркия Түркия футбол федерациясы 2 наурыз 2017[7] 26 сәуір 2018[8] 4
Түркия футбол федерациясы 2024 жылғы Еуропа чемпионатын өткізуге бесінші өтінімін жариялады.[9] Бұған дейін Еуро-2008-ді Грекиямен бірге өткізу, Еуро-2012, Еуро-2016 [10], және Ыстамбұлдың Еуро-2020-ны өткізу туралы өтінішінде сәтсіздікке ұшыраған болатын.

Жүлде қоры

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

УЕФА 2023 жылдың желтоқсанында Еуро-2024 турнирінің қаржыларын бөлу тәртібін бекітті. 2024 жылғы Еуропа чемпионатының жалпы жүлде қоры 331 миллион еуроны құрайды. Бұрын турнирге 16 команда ғана қатысатын, ал 2016 жылдан бастап 24 команда қатысатын болды, сонымен қатар плей-офф кезеңінің тағы бір сатысы қосылды. Осылайша, 2012 жылдан кейін жүлде қоры айтарлықтай өсті: төрт жылда 196 миллионнан 301 миллионға дейін.

Чемпионатқа қатысқан әрбір ұлттық құрама командасы 9,25 миллион еуро алады. УЕФА барлық 24 құрамаға негізгі төлемдер үшін 228 миллион еуро бөлді.

Топтық кезеңдегі нәтижелер бөлек бағаланады: әрбір жеңіс үшін миллион еуро және тең ойын үшін 500 000 еуро беріледі. Жеңіліс үшін ақша берілмейді. Егер құрама плей-офф кезеңіне өтсе, тағы 1,5 миллион еуро алады. Ширек финалға шығу үшін 2,5 миллион еуро, жартылай финалға – 4 миллион еуро, ал финалға – 5 миллион еуро беріледі. Турнир жеңімпазы қосымша 3 миллион еуро алады. Яғни, барлық матчтарды жеңіп шыққан команда жалпы сомасы 28,25 миллион еуро табады.

Еуродағы жүлде қоры тікелей футболшылар мен жаттықтырушыларға төленбейді, ол ұлттық федерациялардың есепшоттарына аударылады. Бұл ақшаны қалай жұмсау керектігін олар өздері шешеді.

Клубтарға арналған солидарлық төлемдер

Еуро-2024 турниріне қатысқан ойыншылардың клубтарына арналған солидарлық төлемдер үшін УЕФА 240 миллион еуро бөлді. Төлемдердің мөлшері нақты матчтардың нәтижелеріне байланысты емес. УЕФА футболшының ұлттық құраманың сапында қанша күн болғанын есептейді. Есеп бірінші матчтан 10 күн бұрын басталып, құрама турнирден шыққаннан кейін аяқталады.

УЕФА клубтарды үш категорияға бөлді. Бірінші категория үшін бір футболшының құрамада болған бір күніне 8700 еуро, екінші категория үшін – 5800 еуро, үшінші категория үшін – 2900 еуро төленеді. Қай клуб қай категорияға жататыны жарияланған жоқ.

Турнирдің ресми добы

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Еуро-2024 ресми добы Fusballliebe деп аталады, неміс тілінен аударғанда «футболға деген махаббат» дегенді білдіреді. УЕФА-ның ұзақ жылдар бойғы серіктесі Adidas жаңа добын 2023 жылдың қараша айында таныстырды. Бұл жолы Connected Ball технологиясы қолданылды, ол бейне төрешілерге эпизодтарды тезірек бағалауға көмектеседі. Еуропада Еуро-2024 ресми добы 120-140 еуроға сатылады.

Квалификация

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Іріктеу турниріне 53 ел қатысты. Финалдық турнирде 24 команда қатысады, олардың бірі турнир иесі ретінде автоматты түрде іріктелген Германия. Қалған 23 жолдама іріктеу турнирі арқылы ойнатылады, оның 20-сы тікелей, яғни іріктеу тобында бірінші немесе екінші орын алған командаларға беріледі, ал 3 жолдама плей-офф матчтары арқылы анықталады. Желтоқсан 2023 жылы өткізілген жеребеде 24 команданың 21-і анықталды. 20 команда — 10 іріктеу тобының жеңімпаздары және екінші орын иегерлері, ал бір команда — турнир иесі Германия. Іріктеу турнирі келесідей өтеді: 5 елден тұратын 7 топ және 6 елден тұратын 3 топ.

Қалған үш орын үшін 2022/2023 жылғы УЕФА Ұлттар Лигасының топ жеңімпаздары (әр лигадан төрт командадан) плей-оффта бақ сынады. Плей-офф матчтарына 2022/2023 жылғы Ұлттар Лигасының 12 командасы қатысты, олар іріктеу турнирі арқылы тікелей жолдама алмаған.

Іріктеу турнирінің жеребесі 2022 жылдың 9 қазанында өтті, ал финалдық кезеңнің жеребесі 2023 жылдың 2 желтоқсанында өтті.[1]

Ресей құрамасы елдің Украинаға басып кіруіне байланысты қатысудан шеттетілді[1] және осылайша, 2000 жылдан бері алғаш рет турнирді өткізіп алады.

Финалдық турнирге жолдама алған құрамалар

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Құрама Іріктелуі Іріктелу күні Қатысу Қатарынан Соңғы рет Үздік нәтиже
 Германия Ұйымдастырушы 27 Қыркүйек 2018 14 14 2020 Чемпион (1972, 1980, 1996)
 Франция В тобында 1-орын 13 қазан 2023 11 9 Чемпион (1984, 2000)
 Бельгия F тобында 1-орын 7 3 2 орын (1980)
 Португалия J тобында 1-орын 9 8 Чемпион (2016)
 Испания A тобында 1-орын 15 қазан 2023 12 8 Чемпион (1964, 2008, 2012)
 Шотландия A тобында 2-орын 4 2 Топтық кезең (1992, 1996, 2020)
 Түркия D тобында 1-орын 6 3 1/2 финал (2008)
 Аустрия F тобында 2-орын 16 қазан 2023 4 3 1/8 финал (2020)
 Англия C тобында 1-орын 17 қазан 2023 11 4 2 орын (2020)
 Мажарстан G тобында 1-орын 16 қараша 2023 5 3 3 орын (1964)
 Словакия J тобында 2-орын 3 3 1/8 финал (2016
 Албания E тобында 1-орын 17 қараша 2023 2 1 2016 Топтық кезең (2016)
 Дания H тобында 1-орын 10 2 2020 Чемпион (1992)
 Нидерланд В тобында 2-орын 18 қараша 2023 11 2 Чемпион (1988)
 Швейцария I тобында 2-орын 6 3 1/4 финал (2020)
 Румыния I тобында 1-орын 6 1 2016 1/4 финал (2000)
 Сербия G тобында 2-орын 19 қараша 2023 Дебют
 Италия C тобында 2-орын 20 қараша 2023 11 8 2020 Чемпион (1968, 2020)
 Чехия E тобында 2-орын 8 8 2 орын 1996
 Словения H тобында 2-орын 2 1 2000 Топтық кезең (2000)
 Хорватия D тобында 2-орын 21 қараша 2023 7 6 2020 1/4 финал (1996, 2008)
 Грузия Плей-офф жеңімпазы C жолы 26 наурыз 2024 Дебют
 Украина Плей-офф жеңімпазы В жолы 4 4 2020 1/4 финал (2020)
 Польша Плей-офф жеңімпазы А жолы 5 5 1/4 финал (2016)

Стадиондар

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Еуропа чемпионатының финалдық кезеңінің матчтары Германияда 2024 жылғы 14 маусым мен 14 шілде аралығында өтеді.

Еуро 2024 турнирін қабылдайтын он қала: Берлин, Дортмунд, Дюссельдорф, Майндағы Франкфурт, Гельзенкирхен, Гамбург, Кёльн, Лейпциг, Мюнхен және Штутгарт. Ойындар келесі он стадионда өтеді. Еуро-2024 турнирі Германияның 10 қаласында өтеді, бұл қалалардағы 10 стадион турнирді қабылдайды.

Ірі стадиондар: Берлин: 71 000 көрерменге арналған стадион. Мюнхен: 66 000 көрерменге арналған стадион. Дортмунд: 62 000 көрерменге арналған стадион. Кіші стадиондар: Лейпциг: 40 000 көрерменге арналған стадион. Бұл Еуро-2024 турнирінің ең аз сыйымдылығы бар стадионы.

Еуро-2024 турнирінің географиялық орналасуы 2006 жылы Германияда өткен Әлем чемпионатымен ұқсас. 18 жыл бұрын 12 қалада 12 стадион қолданылған болатын. Алайда, сол тізімнен үш стадион – Нюрнберг, Ганновер және Кайзерслаутерн – Еуро-2024 турниріне қатысушылар қатарынан шығарылды, дегенмен олар да бұл турнирді өткізуге үміткер болды.

 Германия
Берлин Дортмунд Дюссельдорф Майндағы Франкфурт
Олимпиаштадион Сигнал Идуна Парк
(BVB-Штадион)
Меркур Шпиль Арена
(Дюссельдорф Арена)
Дойче банк Парк
(Франкфурт Арена)
Сыйымдылығы: 74 475 Сыйымдылығы: 65 851 Сыйымдылығы: 51 500 Сыйымдылығы: 48 000
Гельзенкирхен
Фельтинс-Арена
(Арена АуфШальке)
Сыйымдылығы: 54 740
Гамбург
Фолькспаркштадион
Сыйымдылығы: 51 500
Кёльн Лейпциг Мюнхен Штутгарт
Рейн Энерги
(Кёльн Штадиум)
Ред Булл Арена
(Лейпциг Штадиум)
Альянц Арена
(Арена Мюнхен)
МХП-Арена
(Штутгарт Арена)
Сыйымдылығы: 46 195 Сыйымдылығы: 42 259 Сыйымдылығы: 70 000 Сыйымдылығы: 54 812

Командалық базалық лагерлер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Евро-2024 турнирін 10 неміс қаласы қабылдайды, ал топтық кезеңнің матчтары командалар мен жанкүйерлердің сапарларын барынша азайту үшін үш аймақтық кластерде өтеді. Финалдық кезеңге қатысатын 24 команданың әрқайсысы Германияда өздерінің жаттығу базаларына ие. Турнир қожайындары Adidas компаниясының штаб-пәтері орналасқан Бавария жеріндегі Херцогенаурах қаласының маңындағы арнайы салынған нысандарда орналасқан. Команда HomeGround кешенінің аумағында жаттығады және тұрады, оған 15 вилла мен көптеген жаттығу алаңдары кіреді. Орталық алаңда мейрамханалар, кеңселер және медициналық орталықтар орналасқан, ал жатын бөлмелерден орманға көрініс ашылады. Немістер Евро-2020 алдындағы дайындықтарын да осы жерде өткізген.

HomeGround жобалағанда Adidas Неміс футбол одағының (DFB) кеңестерін ескерген. DFB-нің басты қалауы – ойыншылардың бір-бірімен тыныш сөйлесіп, жаттығу үдерісінен демалатын орындардың көп болуы. Нәтижесінде кешен орталық алаңның айналасында «өскен». 2024 жылдың наурыз айының соңында Германия құрамасы жабдықтаушысын ауыстырды: 70 жылдық серіктестіктен кейін Adidas-тан Nike-ке өтті. Бұл келісім үлкен резонанс тудырды. Соған қарамастан, Adidas Германия құрамасының жаттығулары мен тұруына кететін барлық шығындарды өз мойнына алды. Олардың серіктестігі 2026 жылғы Әлем чемпионатының соңына дейін жалғасады, ал Nike-пен келісім Солтүстік Америкадағы турнирден кейін күшіне енеді. Handelsblatt газетінің ақпаратына сәйкес, Nike DFB шоттарына жыл сайын 100 миллион еуро аударатын болады, бұл қолданыстағы келісімшарт бойынша Adidas төлейтін сомадан екі есе көп.

Бавария жерінде Германия құрамасынан басқа, Сербия, Шотландия және Венгрия командалары, сондай-ақ Румыния құрамасы жаттығады. Англия құрамасы Бланкенхайн қаласының жанындағы, Лейпцигтен 90 минуттық жерде орналасқан, 45 лункасы бар гольф алаңы бар бесжұлдызды қонақүйге қоныстанды. Әрбір құрама өз жаттығу базасын таңдауда әртүрлі критерийлерге сүйенеді. Мысалы, Хорватия құрамасы логистиканы басты назарға алды. Сондықтан олар Берлиндегі Олимпиадалық стадионнан 75 км қашықтықтағы Нойруппин қаласын таңдады, өйткені Хорватия Испаниямен бастапқы матчты сол жерде ойнайды. Гамбургке (225 км) және Лейпцигке (227 км), онда олар Италия және Албания құрамаларымен ойнайды, автобуспен тез жетуге болады.

Нидерланды құрамасының бас бапкері Рональд Куман Бундеслига клубының заманауи базасында жаттықтыруды қалады. Голландиялықтар Германияның солтүстігінде орналасқан Вольфсбург қаласын таңдады. Дайындық аясында команда «Вольфсбург» әйелдер құрамасының базасын пайдаланбақ. Оның басты артықшылығы – ойыншылардың физикалық жағдайын жақсартуға көмектесетін заманауи жаттығу орталығы.Италия құрамасы Изерлон қаласындағы жаттығу базасына келуіне 10 күн қалғанда, «Хембергштадион» стадионының көгалдары тегіс емес және түсі өзгерген еді. Қала 300 000 еуроға жөндеу жұмыстарын жүргізіп, көгалды қалпына келтірді.

Әр команда матчтар арасындағы тұруға арналған "командалық базалық лагерьді" таңдады. Командалар турнир бойы осы орындарда жаттығып, тұрады, өз базаларынан алыс жерлердегі ойындарға саяхаттайды. "Командалық базалық лагерь" Германияда болуы керек.[11]

Команда Базалық лагерь
 Албания Kamen[12]
 Аустрия Берлин[13]
 Бельгия Людвигсбург[14]
 Хорватия Нойруппин[15]
 Чехия Гамбург[16]
 Дания Фройденштадт[17]
 Англия Бланкенхайн[18]
 Франция Бад Липпшпринге[19]
 Грузия Велберт[20]
 Германия Герцогенаурах[21]
 Мажарстан Вайлер-Симмерберг[22]
 Италия Изерлон[23]
 Нидерланд Вольфсбург[24]
 Польша Ганновер[25]
 Португалия Харсевинкель[26]
 Румыния Вюрцбург[27]
 Шотландия Гармиш-Партенкирхен[28]
 Сербия Аугсбург[29]
 Словакия Майнц[30]
 Словения Вупперталь[31]
 Испания Донауэшинген[32]
 Швейцария Штутгарт[33]
 Түркия Барсингхаузен[34]
 Украина Висбаден

Топтық кезең

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

24 команда төрт командалы алты топқа бөлінеді. Топтық кезеңнің нәтижесінде әр топтан екі үздік команда және үшінші орын алған командалардың ішінен ең үздік төрт команда плей-оффқа шығады.

Үздік төрт үшінші орын алған командаларды анықтау критерийлері:

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Жинаған ұпайлары
  2. Гол айырмасы
  3. Соғылған гол саны
  4. Жеңістер саны
  5. Фейр-плей (тәртіптік ұпайларының аздығы: сары карточка үшін 1 ұпай, қызыл карточка немесе екі сары карточка үшін 3 ұпай)
  6. Іріктеу турнирінің жалпы рейтингі.
Орын Команда О Ж Т Ұ Голдар ± Ұ
1  Германия 3 2 1 0 8  2 +6 7
2  Швейцария 3 1 2 0 5  2 +3 5
3  Мажарстан 3 1 0 2 2  5 −3 3
4  Шотландия 3 0 1 2 2  7 −5 1

О — ойындар, Ж — жеңістер, Т — тең түскен ойындар, Ұ — ұтылыстар, Голдар — соғылған және жіберілген голдар, ± — голдардың айырмашылығы, Ұ — ұпайлар

14 маусым 2024
21:00
 Германия 5:1  Шотландия
Вирц  10'
Мусиала  19'
Хаверц  45'+1' (п)
Фюллькруг 68
Джан  90'+3'
Голдар Рюдигер  87' (а/г)
«Альянц Арена», Мюнхен
15 маусым 2024
15:00
 Мажарстан 1:3  Швейцария
Барнабаш Варга 66' Голдар Квадво Дуа  12'
Мишель Эбишер  45'
Брель Эмболо  90'+3'
«Рейн Энерги», Кёльн
Төреші: Славко Винчич Словения
19 маусым 2024
18:00
 Германия 2:0  Мажарстан
Мусиала 22'
Гюндоган 67
Голдар
«МХП-Арена», Штутгарт
19 маусым 2024
21:00
 Шотландия 1:1  Швейцария
Мактоминей 13' Голдар Шакири 26'
«Рейн Энерги», Кёльн
23 маусым 2024
21:00
 Швейцария 1:1  Германия
Ндойе 28′ Голдар Фюллькруг 90+2′
«Вальдштадион», Майндағы Франкфурт
23 маусым 2024
21:00
 Шотландия 0:1  Мажарстан
Голдар Чобот Шаллаи 90+10′
«МХП-Арена», Штутгарт
Орын Команда О Ж Т Ұ Голдар ± Ұ
1  Испания 1 1 0 0 3  0 +3 3
2  Италия 1 1 0 0 2  1 +1 3
3  Албания 1 0 0 1 1  2 −1 0
4  Хорватия 1 0 0 1 0  3 −3 0

О — ойындар, Ж — жеңістер, Т — тең түскен ойындар, Ұ — ұтылыстар, Голдар — соғылған және жіберілген голдар, ± — голдардың айырмашылығы, Ұ — ұпайлар

15 маусым 2024
18:00
 Испания 3:0  Хорватия
Альваро Мората  29'
Фабиан Руис  32'
Даниэль Карвахаль  42'+2'
Голдар
«Олимпиаштадион», Берлин
15 маусым 2024
21:00
 Италия 2:1  Албания
Алессандро Бастони  11'
Никола Барелла  16'
Голдар Недим Байрами  1
«Вестфаленштадион», Дортмунд
19 маусым 2024
15:00
 Хорватия 2:2  Албания
Крамарич  74',
Гьясуля  76'(а/г)
Голдар Лячи  11,
Гьясуля  90'+5'
«Фолькспаркштадион», Гамбург
Төреші: Франсуа Летесье
20 маусым 2024
21:00
 Испания 1:0  Италия
Калафьори  55(а/г) Голдар
«Фельтинс-Арена», Гельзенкирхен
24 маусым 2024
21:00
 Албания 0:1  Испания
Голдар Ферран Торрес  13
«Меркур Шпиль-Арена», Дюссельдорф
24 маусым 2024
21:00
 Хорватия 1:1  Италия
Модрич  55 Голдар Дзакканьи  90'+ 8'
«Ред Булл Арена», Лейпциг
Орын Команда О Ж Т Ұ Голдар ± Ұ
1  Англия 1 1 0 0 1  0 +1 3
2  Дания 1 0 1 0 1  1 0 1
3  Словения 1 0 1 0 1  1 0 1
4  Сербия 1 0 0 1 0  1 −1 0

О — ойындар, Ж — жеңістер, Т — тең түскен ойындар, Ұ — ұтылыстар, Голдар — соғылған және жіберілген голдар, ± — голдардың айырмашылығы, Ұ — ұпайлар

16 маусым 2024
18:00
 Словения 1:1  Дания
Эрик Янжа  77' Голдар Кристиан Эриксен  17'
«МХП-Арена», Штутгарт
16 маусым 2024
21:00
 Сербия 0:1  Англия
Голдар Джуд Беллингем  13'
«Фельтинс-Арена», Гельзенкирхен
20 маусым 2024
15:00
 Словения 1:1  Сербия
Карничник 69' Голдар Йович 90'+5
«Альянц Арена», Мюнхен
Төреші: Иштван Ковач ROU
20 маусым 2024
18:00
 Дания 1:1  Англия
Юльманн 34' Голдар Кейн 18'
«Вальдштадион», Майндағы Франкфурт
Төреші: Артур Диаш POR
25 маусым 2024
21:00
 Англия 0:0  Словения
«Рейн Энерги» , Кёльн
25 маусым 2024
21:00
 Дания 0:0  Сербия
«Альянц Арена» , Мюнхен
Орын Команда О Ж Т Ұ Голдар ± Ұ
4  Аустрия 1 0 0 1 0  1 −1 0
2  Франция 1 1 0 0 1  0 +1 3
1  Нидерланд 1 1 0 0 2  1 +1 3
3  Польша 1 0 0 1 1  2 −1 0


О — ойындар, Ж — жеңістер, Т — тең түскен ойындар, Ұ — ұтылыстар, Голдар — соғылған және жіберілген голдар, ± — голдардың айырмашылығы, Ұ — ұпайлар

16 маусым 2024
15:00
 Польша 1:2  Нидерланд
Адам Букса  16' Голдар Коди Гакпо  29'
Ваут Вегхорст  83'
«Фолькспаркштадион» , Гамбург
17 маусым 2024
21:00
 Аустрия 0-1  Франция
Голдар Максимилиан Вебер  38' авт
«Меркур Шпиль-Арена», Дюссельдорф
Көрермендер саны: 46425
Төреші: Хесус Хиль Мансано (Испания)
21 маусым 2024
18:00
 Польша 1:3  Аустрия
Пентек  30 Голдар Траунер  9, Баумгартнер  66, Арнаутович  78
«Олимпиаштадион» , Берлин
21 маусым 2024
21:00
 Нидерланд 0:0  Франция
«Ред Булл Арена» , Лейпциг
25 маусым 2024
18:00
 Нидерланд 2:3  Аустрия
Гакпо  47'
Депай  75'
Голдар Мален  6' а/г,
Шмид  59'
Забицер  80'
«Олимпиаштадион» , Берлин
25 маусым 2024
18:00
 Франция 1:1  Польша
Мбаппе  56' (П) Голдар Левандовски  79' (П)
«Вестфаленштадион» , Дортмунд
Орын Команда О Ж Т Ұ Голдар ± Ұ
1  Румыния 1 1 0 0 3  0 +3 3
3  Бельгия 1 0 0 1 0  1 −1 0
2  Словакия 1 1 0 0 1  0 +1 3
4  Украина 1 0 0 1 0  3 −3 0

О — ойындар, Ж — жеңістер, Т — тең түскен ойындар, Ұ — ұтылыстар, Голдар — соғылған және жіберілген голдар, ± — голдардың айырмашылығы, Ұ — ұпайлар

17 маусым 2024
15:00
 Румыния 3-0  Украина
Николае Станчу  29'
Рэзван Марин  53'
Денис Дрэгуш  57'
Голдар
«Альянц Арена» , Мюнхен
Төреші: Гленн Нюберг (Швеция)
17 маусым 2024
18:00
 Бельгия 0-1  Словакия
Голдар Иван Шранц
«Вальдштадион», Майндағы Франкфурт
Төреші: Халил Умут Мелер (Түркия)
21 маусым 2024
15:00
 Словакия 1:2  Украина
Шранц  17 Голдар Шапаренко  54,
Яремчук  80
«Меркур Шпиль-Арена» , Дюссельдорф
22 маусым 2024
21:00
 Бельгия 2:0  Румыния
Тилеманс  2,
Кевин де Брюйне  80
Голдар
«Рейн Энерги» , Кёльн
26 маусым 2024
18:00
 Словакия 1:1  Румыния
Дуда 24 Голдар Марин 37 (P)
«Вальдштадион» , Майндағы Франкфурт
26 маусым 2024
18:00
 Украина 0:0  Бельгия
«МХП-Арена» , Штутгарт
Орын Команда О Ж Т Ұ Голдар ± Ұ
2  Португалия 1 1 0 0 2  1 +1 3
1  Түркия 1 1 0 0 3  1 +2 3


4  Грузия 1 0 0 1 1  3 −2 0


3  Чехия 1 0 0 1 1  2 −1 0

О — ойындар, Ж — жеңістер, Т — тең түскен ойындар, Ұ — ұтылыстар, Голдар — соғылған және жіберілген голдар, ± — голдардың айырмашылығы, Ұ — ұпайлар

18 маусым 2024
18:00
 Түркия 3:1  Грузия
Мерт Мюлдюр  25' '
Арда Гүлер  65'
Керем Актюркоглу  90'+7'
Голдар Микаутадзе 32'
«Вестфаленштадион» , Дортмунд
18 маусым 2024
21:00
 Португалия 2:1  Чехия
Гранач  69' (а/г)
Франсишку Консейсау  90'+2'
Голдар Провод  62'
«Ред Булл Арена» , Лейпциг
22 маусым 2024
15:00
 Грузия 1:1  Чехия
Микаутадзе  45+4 Голдар Шик  59
«Фолькспаркштадион» , Гамбург
22 маусым 2024
18:00
 Түркия 0:3  Португалия
Голдар Силва  21 Акайдин  28а/г Бруну Фернандеш  56
«Вестфаленштадион» , Дортмунд
26 маусым 2024
21:00
 Грузия 2:0  Португалия
Кварцхелия 2, Микаутадзе 54 (P) Голдар
«Фельтинс-Арена» , Гельзенкирхен
Төреші: Сандро Шарер
26 маусым 2024
21:00
 Чехия 1:2  Түркия
Соучек 66 Голдар Хакан Чалханоглы 51, Тосун 90+4
«Фолькспаркштадион» , Гамбург
Төреші: Истван Ковачс

Үшінші орын алған үздік командалар

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Топ Команда Ойындар Ұпайлар Гол айырм. Голдар Өткізген голдар
D  Нидерланд 3 4 0 4 1
F  Грузия 3 4 0 4 1
E  Словакия 3 4 0 3 1
C  Словения 3 3 0 2 0
A  Мажарстан 3 3 -3 2 1
B  Хорватия 3 2 -3 3 0

Плей-офф кезеңі топтық кезең аяқталғаннан кейін басталады. Ол турнирден жеңілген командаларды шығару арқылы олимпиадалық жүйе бойынша өткізіледі. Егер осы кезеңдегі матч 90 минуттық негізгі уақыттан кейін тең аяқталса, қосымша уақыт (әрқайсысы 15 минуттан екі тайм) тағайындалады. Егер қосымша уақыт аяқталғаннан кейін де есеп тең болса, жеңімпаз матчтан кейінгі пенальти сериясында анықталады.

Үшінші орын үшін матч өткізілмейді: мұндай матчтар соңғы рет 1980 жылы өткізілген.

Топтық кезеңде үшінші орынды алған командалардың қатысуымен 1/8 финалдың мүмкін болатын матч комбинациялары төрт үздік үшінші орын алған командалар қай топтардан шыққанына байланысты болады.

Плей-офф кезңінің кестесі

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
1/8 финал Ширек финал Жартылай финал Финал
                           
30 маусым — Кёльн            
  Испания
5 шілде — Штутгарт
  Грузия  
  Испания
29 маусым — Дортмунд
    Германия  
  Германия
9 шілде — Мюнхен
  Дания  
 № 45 матчтың жеңімпазы
1 шілде — Майндағы Франкфурт
   № 46 матчтың жеңімпазы  
  Португалия
5 шілде — Гамбург
  Словения  
 № 41 матчтың жеңімпазы
1 шілде — Дюссельдорф
   № 42 матчтың жеңімпазы  
  Франция
14 шілде — Берлин
  Бельгия  
 № 49 матчтың жеңімпазы
2 шілде — Мюнхен
   № 50 матчтың жеңімпазы
  Румыния
6 шілде — Берлин
  Нидерланд  
 № 43 матчтың жеңімпазы
2 шілде — Лейпциг
   № 44 матчтың жеңімпазы  
  Аустрия
10 шілде — Дортмунд
  Түркия  
 № 47 матчтың жеңімпазы
30 шілде — Гельзенкирхен
   № 48 матчтың жеңімпазы  
  Англия
6 шілде — Дюссельдорф  
  Словакия  
  Англия
29 шілде — Берлин
    Швейцария  
  Швейцария
  Италия  
29 маусым 2024
18:00
 Швейцария 2:0  Италия
Фройлер 37', Варгас 46' Голдар
Олимпиаштадион, Берлин
Төреші: Шимон Марчиняк
29 маусым 2024
21:00
 Германия 2:0  Дания
BVB-Штадион, Дортмунд
Төреші: Майкл Оливер
30 маусым 2024
21:00
 Англия 2:1  Словакия
АуфШальке Арена, Гельзинкирхен
Төреші: Халил Мелер
1 шілде 2024
21:00
 Испания 4:1  Грузия
Штадион Кельн, Кельн
Төреші: Франсуа Летесье
1 шілде2024
21:00
 Франция  Бельгия
Дюссельдорф Арена, Дюссельдорф
2 шілде 2024
21:00
 Португалия  Словения
Франкфурт Арена, Майндағы Франкфурт
2 шілде 2024
21:00
 Румыния  Нидерланд
Мюнхен Арена, Мюнхен
3 шілде 2024
21:00
 Аустрия  Түркия
Лейпциг Шдаиум, Лейпциг

Жартылай финал

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Турнир жаңалықтары

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Турнирге ең көп қатысқан ойыншылар

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Криштиану Роналду турнирде жаңа рекорд орнатты, алты финалдық турнирге қатысқан жалғыз ойыншы ретінде тарихи рекорд орнатты. Бұл жетістік ЕУРО-2024 турнирінде 18 маусым күні өткен Португалия Чехия құрамасына қарсы матчта тіркелді. Осы сәтке дейін Роналду бұл көрсеткішті Хорватия құрамасының капитаны Лука Модричпен бірдей бес ет қатысықан ойыншы ретінде бөлісіп келді. Хорватия құрамасының капитаны Лука Модрич Еуропа чемпионаттарында 2008 жылдан бері бес финалдық турнирге қатысқан. Португалия құрамасындағы ойыншысы Пепе де 2024 жылғы турнирде бесінші ЕУРО-ға қатыспақшы.

ЕУРО-2024 турниріне қатысқан өзге көрнекті ойыншылар арасында Германия құрамасының ойыншылары Тони Кроос, Томас Мюллер және Мануэль Нойер бар, бұл олардың мансабындағы төртінші турнир. Сондай-ақ, Хорватия құрамасының жартылай қорғаушысы Иван Перишич пен Польша құрамасының қақпашысы Войцех Щенсны да төртінші ЕУРО-ға қатысуда. Испания құрамасының бұрынғы қақпашысы Икер Касильяс бес Еуропа чемпионатына қатысқан құрамда болғанымен, тек үшеуінде ойнаған.

Турнирге қатысқан ең жас және сақа ойыншылар

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Испания құрамасының вингері Ламин Ямал ЕУРО-2024 турнирінде рекорд орнатты. Ламин Ямаль Хорватияға қарсы алғашқы турда 16 жас 338 күнде ойнауға шығып, турнир тарихындағы ең жас ойыншы атанды.[35]

Еуро ойындарында 1964 жылдан бері алғаш рет бір құраманың бастапқы Түркия құрамында 20 жасқа толмаған екі футболшы шықты (Арда Гюлер және Кенан Йылдыз). Мұндай құрам бұрын тек Мажарстанда болған. Арда ГюлерГрузиямен ойында Еуродағы дебюттік матчында гол салған 20 жасқа толмаған үшінші футболшы. Бұл жетістікке венгриялық Бене 1964 жылы және Роналду 2004 жылы жеткен. Күндер бойынша есептегенде, Арда — ең жас футболшы.[36] Түркия ЕУРО-да ойнаған барлық турнирінде тұңғыш рет бірінші матчында жеңіске жетті — Грузияны 3:1 есебімен ұтты.[37]

38 жасар Хесус Навас Албаниямен ойында Испания құрамасының тарихындағы ең сақа ойыншысы ретінде рекорд орнатты. Бұған дейінгі рекорд 36 жастағы Сантьяго Канисареске тиесілі еді[38].

Хорватия құрамасының капитаны Лука Модрич ЕУРО тарихындағы гол соққан ең сақа ойыншы атанды (38 жас 289 күн). Топтық кезеңнің соңғы турында Хорватия Италиямен тең ойнап, Модрич матчтың 55 минутында гол соқты[39].

2024 жылғы 15 маусымда Италия мен Албания арасында өткен топтық кезеңдегі матчта албаниялық футболшы Недим Байрами ЕУРО-2024 турниріндегі ең жылдам голдардың бірін соқты. Байрами матчтың 24-секундында Федерико Димарконың Джанлуиджи Доннаруммаға бағытталған ауттан лақтыруын тосып алды да, күшті соққымен есеп ашты. Алайда, бұл гол албандықтарды жеңілістен құтқара алмады, матч Италияның 2:1 есебімен жеңісімен аяқталды.

Испания құрамасы топтық кезеңдегі барлық үш ойынды жеңген бірінші команда болды. Бұл көрсеткіш Испания тарихында 2008 жылғы нәтижеден кейін екінші рет қана қайталанды.[40] Сонымен бірге Испания өз тарихында топтық кезеңде бірде-бір гол өткізбеген команда ретінде тарихқа енді.[41] Испания топтық кезеңнің үшінші турында бастапқы құрамдағы 10 ойыншыны толықтай ауыстырып шықты.[42]

Грузия құрамасының қақпашысы Георгий Мамардашвили Чехиямен ойында 11 сэйв жасап, турнир рекордын орнатты. Ал Кришитиану Роналду ЕУРО ойындарында Түркияға қарсы ойында қатарынан 19-рет ЕУРО ойындарының алаңына шығып, Леонардо Бонуччи рекордын жаңартты. Бұл ойын Роналдо үшін 27-матч болды.[43] Осы ойында Роналдо пас беріп, ЕУРО тарихындағы ең сақа (39 жас 138 күн) ассистент ретінде рекорд орнатты.[44] Мануэль Нойер қақпашылар арасында ЕУРО тарихында ең көп матч өткізген ойыншы ретінде Джанлуиджи Буффон рекордын жаңартты.[45]

Сербияның жартылай қорғаушысы Костич Англиямен болған матчта тізе байламдарын жарақаттады және 1-таймда алмастырылды. Еуро-2024 турнирін аяқтады.[46]

Еуропа чемпионатының топтық кезеңінің 1-турында Франция құрамасы Аустрияны 1:0 есебімен жеңді. Екінші таймның соңында Килиан Мбаппе Кевин Данзомен соқтығысып, мұрнын сындырып, алмастырылды. Мбаппе турнир соңына дейін қорғаныс маскасын киіп ойнайды.[47] Мбаппеге арнап бірнеше маска жасалған еді, олардың арасында Франция туына түстес жасалған маска да болатын. Бірақ УЕФА арнайы белгілері мен өндіруші белгілері бар бұйым тағуға тиым салады. Нәтижесінде Киллиан Мбаппе қара түсті маскамен ойнайтын болды.[48]

Топтық кезеңдегі алғашқы сенсация ретінде Бельгия құрамасы Словакияға жеңілісін атауға болады. Өз тарихында ЕУРО-ға тұңғыш рет қатысқан Грузия құрамасы бірінші турнирден ақ 1/8 кезеңге сенімді түрде өтті. Олар 3-турда Португалия құрамасын 2:0 есебімен жеңіп, 3-орын алған үздік команда ретінде келесі кезеңге өтті. Осы жеңістің арқасында Венгрия мен Хорватия командалары төртікке іліне алмай қалды.

Е тобында барлық 4 құраманың төртеуі де бірдей 4 ұпайдан жинады. Топты Румыния құрамасы бастап, Бельгя екінші орыннан шықты. Алайда қосымша көрсеткіштер, яғни сары қағаз саны да бойынша 4-орындағы Украина алдына Словакия құрамасы шықты.

3-тур ойындарында D тобында Нидерланд құрамасы Аустрия құрамасына 2:3 есебімен есе жіберді. Нәтижесінде Аустрия топ бастап 6 ұпаймен келесі кезеңге өтті. Ал Нидерланд құрамасы Франция құрамасынан кейін үшінші орынға тоқтап барып қана шыға алды.

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. a b c d e f Баюшкин, Сергей Евро 2024 — основная информация: даты и расписание матчей, все сборные и города турнира  (орыс.). sport-express.ru (4 февраля 2024). Тексерілді, 28 маусым 2024.
  2. Никита Коновалов. Германия подала заявку на проведение Euro-2024 // Спорт-Экспресс. — 2017. — 1 марта. (орыс.) Мұрағат көшірмесі 9 наурыздың 2017 Wayback Machine мұрағатында
  3. Германия подала заявку на проведение ЧЕ-2024 Мұрағат көшірмесі 25 сәуірдің 2018 Wayback Machine мұрағатында (орыс.)
  4. Немецкий футбольный союз подаст заявку на проведение Евро-2024 Мұрағат көшірмесі 29 қазанның 2013 Wayback Machine мұрағатында (орыс.)
  5. Германия подаст заявку на проведение чемпионата Европы 2024 года Мұрағат көшірмесі 21 қаңтардың 2017 Wayback Machine мұрағатында (орыс.)
  6. Германия готова принять Euro-2024 в одиночку Мұрағат көшірмесі 28 тамыздың 2013 Wayback Machine мұрағатында (орыс.)
  7. Никита Коновалов. Турция подала заявку на проведение Euro-2024 // Спорт-Экспресс. — 2017. — 2 марта. (орыс.) Мұрағат көшірмесі 9 наурыздың 2017 Wayback Machine мұрағатында
  8. Турция представила УЕФА заявку на проведение ЧЕ-2024 (орыс.)
  9. Турция намерена подать заявку на проведение Евро-2024.
  10. Sandrock: «Wir haben eine starke Bewerbung» Мұрағат көшірмесі 3 қазанның 2018 Wayback Machine мұрағатында (нем.)
  11. Archived copy.
  12. The AFL selects the camp near Dortmund for "Euro 2024" - KOHA.net (6 December 2023).
  13. Austria's National Football Team Set for Dignified EURO 2024 Base Camp in Berlin (14 December 2023).
  14. Proche des matchs de poule et... du village d'enfance de Domenico Tedesco : le camp de base des Diables rouges pour l'Euro 2024 est choisi  (фран.).
  15. PHOTOS: Croatia selects base camp for Euro 2024 (4 December 2023).
  16. Mikeš, Pavel. Base camp fotbalistů? Luxus i relax. Češi budou během Eura bydlet v Hamburku (cs), Kroměřížský денік (7 December 2023).
  17. Herrelandsholdet har valgt Basecamp til sommerens EM (DA) (12 December 2023).
  18. Burrows, Tom. England set to choose five-star hotel and spa as base for Euros, The New York Times.
  19. Euro 2024 : à la découverte du camp de base des Bleus, « un hôtel confortable sans qu'il soit luxueux » (fr-FR) (3 December 2023).
  20. Velbert wird "Team Base Camp" der georgischen Fußballnationalmannschaft bei der UEFA EURO 2024  (нем.) (29 April 2024).
  21. Deutsches EM-Quartier in Herzogenaurach  (нем.) (14 November 2023).
  22. Minden a zavartalan felkészülést szolgálja Nyugat-Баварияда (hu-HU) (12 January 2024).
  23. EM 2024 Quartiere, Basecamps, Trainingslager & Öffentliche Trainingseinheiten  (нем.).
  24. Welkom, Oranje!.
  25. Polen schlägt EM-Quartier in Hannover auf  (нем.) (3 April 2024).
  26. Fußball EM 2024: Vorbereitung der "Team Base Camps"  (нем.).
  27. Naționala României și-а ales baza de pregătire de la Wurzburg pentru Euro 2024  (рум.).
  28. Scotland finalise UEFA Euro 2024 preparations.
  29. Archived copy.
  30. Šurin, Peter MUŽI A/EURO 2024 – Hlavný stan v Mainzi, pred Eurom štyri prípravné oficiálne zápasy  (словак.) (3 January 2024).
  31. The plan for preparations for Euro 2024 is known: Slovenia will conduct most of the hard work at Brdo pri Kranju, with the German base being in Wuppertal - Planet Nogomet (16 December 2023).
  32. Der Öschberghof chosen as Spain's basecamp for Euro 2024.
  33. Schweizerischer Fussballverband - SFV.
  34. Fußball-EM 2024: Türkei soll EM-Feeling nach Niedersachsen bringen  (нем.).
  35. Самые юные игроки в истории ЕВРО: Ямаль установил новый рекорд  (орыс.). uefa.com. Тексерілді, 28 маусым 2024.
  36. Главное в пятый день Евро: Гюлер превзошел Роналду, Микаутадзе угрожает рекорду Арвеладзе, оборона Чехии – крах  (орыс.). sports.ru. Тексерілді, 28 маусым 2024.
  37. Турция впервые в истории выиграла стартовый матч на Евро – 3:1 у Грузии  (орыс.). sports.ru. Тексерілді, 28 маусым 2024.
  38. 38-летний Навас стал самым возрастным футболистом Испании, сыгравшим на Евро или ЧМ.
  39. Модрич стал самым возрастным автором гола в истории Евро, забив Италии в 38 лет и 289 дней.
  40. Испания лишь во 2-й раз набрала 9 очков на групповом этапе Евро. В 2008-м испанцы стали чемпионами  (орыс.). sports.ru. Тексерілді, 28 маусым 2024.
  41. Испания впервые завершила групповой этап ЧМ/Евро без пропущенных голов.
  42. Испания – единственная команда, менявшая 10 игроков в старте на очередной матч Евро. Она сделала это в 3-й раз.
  43. Роналду проводит 19-й матч подряд на Евро – это рекорд. Португалец обошел Бонуччи.
  44. 39-летний Роналду стал самым возрастным автором голевой передачи в истории Евро.
  45. Нойер установил рекорд по матчам на Евро среди вратарей – 18. Только у Роналду, Пепе и Моутинью больше игр
  46. Костич больше не сыграет на Евро-2024. Хавбек Сербии травмировал связки колена в матче с Англией
  47. Мбаппе точно пропустит матч с Нидерландами. Форвард сборной Франции будет играть в маске до конца Евро-2024  (орыс.). sports.ru. Тексерілді, 28 маусым 2024.
  48. УЕФА разрешил Мбаппе играть на Евро в черной маске  (орыс.). sports.ru. Тексерілді, 28 маусым 2024.

Сілтемелер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]